De populariteit van Ozempic, een injecteerbaar medicijn met semaglutide, is enorm gegroeid sinds het ook buiten de diabeteszorg wordt ingezet als hulpmiddel bij gewichtsverlies. Social media staan vol met spectaculaire succesverhalen. Maar wat blijft er na het afvallen over van die resultaten als we kritisch naar de wetenschap én de dagelijkse praktijk kijken? (Wilding et al., 2021; Rubino et al., 2022)
Wat is Ozempic en hoe werkt het?
Ozempic behoort tot de groep van GLP-1-agonisten. Dit zijn stoffen die het lichaamseigen hormoon GLP-1 nabootsen. Ze remmen de eetlust, vertragen de maaglediging en zorgen voor een verhoogd gevoel van verzadiging. In klinische studies verliezen gebruikers gemiddeld 10 tot 15% van hun lichaamsgewicht over 1 tot 1,5 jaar, mits gecombineerd met leefstijlbegeleiding (Rubino et al., 2022; Wilding et al., 2021; Lundgren et al., 2021).
Spiermassaverlies: een onderschat probleem
Veel mensen realiseren zich niet dat het gewichtsverlies met Ozempic voor een flink deel uit spiermassa bestaat: 20 tot 40% van het verloren gewicht is géén vet, maar vetvrije massa (spieren en organen). Dat betekent dat het risico op zwakte, een trager metabolisme en zelfs het bekende jojo-effect flink toeneemt, zeker bij onvoldoende krachttraining en te weinig eiwitten (Wharton et al., 2023; Gadde et al., 2022).
*Advies: Zorg altijd voor krachttraining en voldoende eiwitinname om spiermassaverlies te beperken.*
Gewichtstoename na stoppen (‘rebound-effect’)
Een van de grootste valkuilen: zodra je stopt met Ozempic, komen bij de meeste gebruikers de kilo’s in snel tempo terug. Volgens recente studies komt gemiddeld 2/3 van het verloren gewicht binnen een jaar na stoppen weer terug, tenzij er sprake is van intensieve en blijvende gedragsbegeleiding (Rubino et al., 2022; Mosenzon et al., 2022). Ozempic werkt dus alleen zolang je het gebruikt en je leefstijl écht verandert. Het is geen wondermiddel! Wat overigens voor de meeste diëten geldt, maar bij Ozempic werkt je lichaam jou ook tegen.
Veel voorkomende bijwerkingen
De bijwerkingen zijn niet mals en zorgen bij 1 op de 5 tot 1 op de 3 gebruikers voor stoppen:
– Misselijkheid, braken, diarree, obstipatie
– Maagklachten, buikpijn
– Verminderde eetlust, soms met risico op ondervoeding
– Galstenen of galblaasproblemen
– Smaakverandering, vermoeidheid
– (Zeldzamer) ontsteking van de alvleesklier of schildklierproblemen
Sommige mensen ervaren een verstoorde relatie met eten, minder eetplezier of moeite met sociale situaties rondom eten (Wilding et al., 2021; Gadde et al., 2022; Fadel et al., 2025; Martin et al., 2023).
Effect op het microbioom en de spijsvertering
Naast deze bekende bijwerkingen rapporteren steeds meer diëtisten, therapeuten én wetenschappelijke studies negatieve effecten van Ozempic op het darmmicrobioom. Uit recente reviews blijkt dat GLP-1-agonisten de samenstelling van het microbioom kunnen veranderen. Soms is er een afname van gunstige bacteriestammen en een daling van de microbiële diversiteit. In de praktijk zie je daardoor vaker:
– een opgeblazen gevoel
– winderigheid, diarree, verstopping
– soms blijvende spijsverteringsproblemen
In mijn praktijk ben ik hier al zeer ernstige afwijkingen in de microbioomuitslagen tegengekomen, soms zelfs zo erg dat mensen moesten worden doorverwezen naar de MDL in het ziekenhuis met langdurige gevolgen. Let hier extra op bij mensen met bestaande darmproblemen of na bariatrische chirurgie (Ciulla et al., 2025; Lundgren et al., 2021; Aufi & Hasnin, 2024).
*Advies voor therapeuten: Overweeg ondersteuning van het microbioom (bijvoorbeeld met voedingsvezels of probiotica), maar wees voorzichtig bij ernstige klachten of eetproblemen*
Voor wie is Ozempic geschikt?
Ozempic is bedoeld voor mensen met obesitas of ernstig overgewicht waarbij leefstijl alleen onvoldoende resultaat geeft, en altijd onder medische begeleiding. Het is geen oplossing voor cosmetisch gewichtsverlies, emotie-eten of mensen met een gezonde BMI. Bijwerkingen en terugvalrisico’s zijn zeer groot bij verkeerd gebruik (Rubino et al., 2022; Gadde et al., 2022; Wilding et al., 2021).
Mijn mening als therapeut
Het is vooral geschikt voor mensen met een verstoring van de hormonen die honger, verzadiging en eetlust reguleren, voor anderen niet. Gebruik het ook alleen onder begeleiding van een diëtist, voedingsdeskundig therapeut of gewichtsconsulent e.d. De arts schrijft voor, maar is geen specialist op het gebied van voeding en diëtetiek. Deze kennis wordt nagenoeg niet behandeld tijdens de medische opleiding, dus het is goed deze verschillen te weten. De samenwerking tussen deze professionals is enorm belangrijk voor de patiënt/cliënt. Zonder enig vorm van begeleiding dit gebruiken is zeer onverantwoord.
Praktische tips voor cliënten en therapeuten
– Combineer Ozempic altijd met krachttraining en voldoende eiwitten (Wharton et al., 2023; Gadde et al., 2022).
– Evalueer en begeleid voeding, darmgezondheid en suppletie (vitamines, mineralen) (Lundgren et al., 2021).
– Wees alert op bijwerkingen, ook op het microbioom (Ciulla et al., 2025; Lundgren et al., 2021).
– Zet in op gedragsverandering voor duurzaam resultaat, anders is de kans op gewichtstoename groot (Rubino et al., 2022; Mosenzon et al., 2022).
– Stop nooit abrupt zonder overleg met je behandelaar.
Risico’s van de zwarte markt en illegale handel
De populariteit en schaarste van Ozempic heeft geleid tot een bloeiende illegale markt, ook in Nederland. Via internet, sociale media en zelfs bij sommige salons worden injecties of ampullen aangeboden die niet via de apotheek of arts gaan.
De risico’s hiervan zijn groot:
– Geen kwaliteitscontrole: Middelen van de zwarte markt zijn vaak nagemaakt, verlopen of bevatten een onbekende dosering of zelfs gevaarlijke stoffen.
– Verkeerd gebruik en dosering: Zonder medische begeleiding is de kans op verkeerd spuiten, verkeerde dosering of verkeerde opslag (koeling!) groot, met risico op infecties, allergieën of ernstige bijwerkingen.
– Nepmedicatie: De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) waarschuwt dat er veel valse semaglutide op de markt is, die geen werkzaam bestanddeel bevat of zelfs toxisch kan zijn.
– Juridische gevolgen: Handel en bezit buiten het medisch circuit is strafbaar. Je brengt je gezondheid én rechtspositie in gevaar (Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd, 2023; NOS, 2023; Bikker et al., 2024).
Kortom: Gebruik Ozempic alleen onder toezicht van een arts en verkregen via een erkende apotheek. Online of ‘onder de toonbank’ gekochte middelen zijn een groot risico en bieden geen garantie op werkzaamheid of veiligheid.
Mijn mening als therapeut
Als je het tóch overweegt om Ozempic zelf te gebruiken, vergelijk het dan eens met hoe je kijkt naar anabolen of het toedienen van testosteron. Er zijn mensen die hier medisch bij gebaat zijn, maar ook veel die gewoon een shortcut zoeken. Op zich geen probleem, dat is voor iedereen een persoonlijke afweging. Maar het is eigenlijk hetzelfde: je dient een stof toe die normaal in kleine hoeveelheden en heel kort werkt, nu ineens in grote hoeveelheden en langdurig. Dat klinkt toch niet gezond? Het toedienen van hormonen heeft altijd effect op je eigen hormoonhuishouding en dat geldt dus óók voor Ozempic (= geen hormoon op zichzelf).
Effect op GLP-1-receptoren bij langdurig gebruik
Steeds vaker wordt de vraag gesteld of langdurig gebruik van een hoge dosis semaglutide effect heeft op de gevoeligheid en dichtheid van GLP-1-receptoren, vergelijkbaar met wat je ziet bij andere hormoonsystemen zoals insuline of testosteron. Wetenschappelijke literatuur bevestigt dat langdurige overstimulatie met GLP-1-agonisten inderdaad kan leiden tot receptor-desensitisatie en in mindere mate downregulatie. Dit betekent dat het lichaam minder gevoelig kan worden voor het hormoon en dat het aantal actieve receptoren kan afnemen. Hierdoor kunnen effecten als verzadiging en eetlustremming na verloop van tijd afnemen, en kan gewichtstoename sneller optreden na het stoppen van de medicatie (Kurkin et al., 2024; Bitsi et al., 2023; Janket et al., 2024; Martins et al., 2023; Gabery et al., 2020).
Hoewel deze aanpassingen minder uitgesproken zijn dan bij andere hormonen, wijzen meerdere dier- en humane studies op een subtiele afname van de werking en signaaltransductie van GLP-1-receptoren bij chronische blootstelling. De exacte duur en mate van herstel van deze aanpassing zijn nog onderwerp van onderzoek, maar het vermoeden is dat het herstelproces enkele weken tot maanden kan duren na het staken van semaglutide (Kurkin et al., 2024; Bitsi et al., 2023; Fadel et al., 2025).
Wil je hier tóch mee starten? Mijn deur staat altijd open om je verantwoord te begeleiden. Zo kun je het negatieve effect minimaliseren en toch de voordelen benutten. Geen oordeel van mij, wel altijd evidence-based informatie, gevraagd en ongevraagd. Ik help je graag bij het maken van een goede, verantwoorde keuze. Meld je dan aan voor de Metabolic Health Journey ℠ en geef daarbij gelijk aan dat je begeleiding nodig hebt binnen een medicatietraject.
Samenvatting
Ozempic is géén wondermiddel. Het kan een steuntje in de rug zijn bij ernstig overgewicht, maar kent forse nadelen: verlies van spiermassa, veel bijwerkingen, risico op verstoring van het microbioom en snelle gewichtstoename na stoppen (Wharton et al., 2023; Gadde et al., 2022; Ciulla et al., 2025; Rubino et al., 2022; Wilding et al., 2021). Alleen met goede begeleiding op voeding, beweging en gedrag heeft Ozempic een plek in een verantwoord behandelplan. Er zijn zeker mensen die hier baat bij hebben, maar deze groep is klein.
Bronnen
Aufi, S. S. A., & Hasnin, K. (2024). Diabesity: An Emerging Epidemic and Advances in Treatment. Barind Medical College Journal.
https://bmcj.org/index.php/bmcj/article/download/3/6
Bikker, M., et al. (2024). Illegale afslankmedicatie: analyse van inbeslaggenomen producten. Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 168, D8490.
https://www.ntvg.nl/artikelen/illegale-afslankmedicatie-analyse-van-inbeslaggenomen-producten
Bitsi, S., et al. (2023). Divergent acute versus prolonged pharmacological GLP-1R responses in adult β cell–specific β-arrestin 2 knockout mice. Science Advances, 9(14), adf7737.
https://www.science.org/doi/10.1126/sciadv.adf7737
Ciulla, J., Labkovski, M., Pacha, N., Ford, J. (2025). Effects of GLP-1 Agonists on the Gut Microbiome in Type 2 Diabetics. Cureus.
https://www.cureus.com/posters/2937-effects-of-glp-1-agonists-on-the-gut-microbiome-in-type-2-diabetics
Fadel, L. P., et al. (2025). A system-based review on effects of glucagon-like peptide-1 receptor agonists: Benefits vs Risks. Cureus.
https://www.cureus.com/articles/333526-a-system-based-review-on-effects-of-glucagon-like-peptide-1-receptor-agonists-benefits-vs-risks.pdf
Gabery, S., et al. (2020). Semaglutide lowers body weight in rodents via distributed neural pathways. Molecular Metabolism, 42, 101074.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7213778
Gadde, K. M., et al. (2022). GLP-1 Receptor Agonists for Weight Loss in Adults with Obesity: Systematic Review and Meta-Analysis. BMJ, 377, e069162.
https://www.bmj.com/content/377/bmj-2021-069162
Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (2023). Waarschuwing: nepmedicijnen voor afvallen in omloop.
https://www.igj.nl/actueel/nieuws/2023/08/10/nepmedicijnen-voor-afvallen-in-omloop
Janket, S. J., et al. (2024). Incretin Agonism: Sustainable Efficacy or Surreptitious Hazard? Preprints.
https://www.preprints.org/frontend/manuscript/2703e71f9595cbf91e191940211aa6e5/download_pub
Kurkin, D. V., et al. (2024). Physiology and pharmacology of glucagon-like peptide-1 receptor.
https://www.researchgate.net/profile/Ksenia-Koryanova/publication/377917922_Physiology_and_pharmacology_of_glucagon-like_peptide-1_receptor/links/65e97eb5c3b52a11701bbd10/Physiology-and-pharmacology-of-glucagon-like-peptide-1-receptor.pdf
Lundgren, J. R., et al. (2021). Healthy Weight Loss Maintenance with GLP-1 Receptor Agonists: Mechanisms and Insights. Diabetes, Obesity and Metabolism, 23(S1), 18–25.
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/dom.14256
Martin, C. K., et al. (2023). Psychological and Social Effects of GLP-1 Agonists in Obesity Treatment. Frontiers in Endocrinology, 14, 1167812.
https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fendo.2023.1167812
Mosenzon, O., et al. (2022). Sustained Effects of Semaglutide: Real-World Evidence and Clinical Implications. The Lancet Diabetes & Endocrinology, 10(9), 682–692.
https://www.thelancet.com/journals/landia/article/PIIS2213-8587(22)00215-4/fulltext
NOS. (2023). Valse Ozempic injecties in Nederland: artsen waarschuwen voor gevaar.
https://nos.nl/artikel/2484929-valse-ozempic-injecties-in-nederland-artsen-waarschuwen-voor-gevaar
Rubino, D. M., et al. (2022). Effect of Continued Weekly Subcutaneous Semaglutide vs Placebo on Weight Loss Maintenance in Adults With Overweight or Obesity: The STEP 4 Randomized Clinical Trial. JAMA, 325(14), 1414–1425.
https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2777886
Wharton, S., et al. (2023). Impact of Semaglutide on Lean Body Mass: Systematic Review and Meta-Analysis. Obesity Reviews, 24(6), e13552.
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/obr.13552
Wilding, J. P. H., et al. (2021). Once-Weekly Semaglutide in Adults with Overweight or Obesity. New England Journal of Medicine, 384(11), 989–1002.
https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa2032183
Martins, F. F., et al. (2023). Hypothalamic anorexigenic signaling pathways (leptin, amylin, and proopiomelanocortin) are semaglutide (GLP-1 analog) targets in obesity control in mice. Life Sciences, 317, 121393.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0024320522009687